Thâm mụn: Nguyên nhân và các biện pháp điều trị

Thâm mụn khiến nhiều bạn trẻ mất tự tin, sống khép mình và ngại giao tiếp với người khác. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến thâm mụn? Đâu là phương pháp điều trị thâm mụn hiệu quả? Để giải đáp những câu hỏi trên, hãy cùng chúng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Nguyên nhân nào dẫn đến thâm mụn?

Thâm mụn hình thành là kết quả của phản ứng viêm hoặc tổn thương dưới da. Khi da bị viêm sẽ kích thích các Melanocyte ở lớp đáy thượng bì hoạt động mạnh mẽ và làm sản sinh quá mức sắc tố Melanin, gây nên các vết thâm mụn.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ thâm mụn có thể kể đến là:

Chăm sóc da không đúng cách

Da đã bị tổn thương do mụn rất nhạy cảm nên nếu không được chăm sóc đúng cách sẽ khiến mụn tái phát nhiều lần và để lại các vết thâm mụn. Phần lớn tình trạng này đến từ nguyên nhân sử dụng các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc hoặc chọn các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp.

Ví dụ như sử dụng tẩy da chết dạng hạt trong khi da đang bị mụn viêm rất nhiều hoặc sử dụng các sản phẩm trị mụn với tần suất quá nhiều (3 – 4 lần/ ngày).

Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời

Thông thường, nhiệm vụ chính của sắc tố Melanin là bảo vệ da trước sự tấn công của tia bức xạ UVA, UVB. Nhưng khi các tế bào sắc tố bị tổn thương, nó sẽ làm gia tăng quá trình sản xuất Melanin và hình thành nên các vết thâm mụn, nám, tàn nhang.

Tự ý nặn mụn

Tự ý nặn mụn là nguyên nhân thường gặp nhất gây nêm thâm mụn. Tự ý nặn mụn không chỉ làm bạn đau đớn do tác động lực mạnh vào da mà còn có thể khiến mụn bị vỡ và lây lan sang vùng da khác. Ngoài ra, nhiều bạn không mấy quan tâm đến chế độ chăm sóc da sau khi nặn mụn nên càng làm gia tăng nguy cơ hình thành thâm mụn, thậm chí là sẹo mụn.

Bên cạnh đó, dùng tay nặn mụn hoặc dùng các dụng cụ nặn mụn chưa được vệ sinh sạch sẽ là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, bụi bẩn xâm nhập sâu vào trong da. Điều này làm cho tình trạng mụn thêm tồi tệ và dễ để lại thâm mụn.

Chế độ ăn uống hàng ngày

Thường xuyên ăn đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc sử dụng chất kích thích rượu, bia, thuốc lá là những nguyên nhân khiến mụn xuất hiện và hình thành nên các vết thâm trên da.

Một số yếu tố khác

Tâm lý căng thẳng, thói quen thức khuya, không gội đầu thường xuyên,… cũng là một trong những yếu tố hình thành nên mụn và thâm mụn.

Phân loại da thâm mụn

Dựa vào đặc điểm và màu sắc, thâm mụn được chia thành 2 loại như sau:

☛ Da bị thâm mụn đỏ: Thâm mụn đỏ tồn tại trên da do giãn nở, viêm hoặc tổn thương các mạch máu nhỏ (mao mạch) cư trú dưới da. Trung bình vết thâm mụn đỏ tồn tại trên da khoảng 6 tháng nhưng nó có thể biến mất nhanh hơn nếu được điều trị sớm.

☛ Da bị thâm mụn đen: Sau một thời gian nếu không được điều trị, các vùng thâm đỏ sẽ tiến triển thành thâm đen. Thâm mụn đen có thể gặp ở mọi loại da nhưng nó có xu hướng nghiêm trọng hơn ở những người có nước da từ trung bình đến tối màu. Thâm đen biến mất hoàn toàn sau khoảng 12 – 24 tháng nhưng cũng có trường hợp vết thâm không thể biến mất hoàn toàn.

Hình ảnh da thâm mụn

Điều trị thâm mụn đúng cách

Mặt nạ trị thâm mụn từ thiên nhiên

Một số nguyên liệu từ thiên nhiên cũng có tác dụng trị thâm mụn, ví dụ như nghệ, chanh, nha đam, dầu dừa,… Mặc dù, các nguyên liệu từ thiên nhiên khá lành tính nhưng bạn không nên sử dụng quá thường xuyên. Mỗi tuần, bạn chỉ nên đắp mặt nạ từ 2 – 3 lần là hợp lý.

Thuốc bôi ngoài da

Thuốc trị thâm mụn chủ yếu là thuốc bôi ngoài da dưới dạng kem, gel,…

Adapalene

Adapalene có nhiều dạng bào chế như gel, kem, lotion với các nồng độ nặng nhẹ khác nhau. Thuốc có tác dụng điều trị mụn trứng cá và góp phần đẩy nhanh tốc độ hình thành tế bào mới, từ đó làm mờ các vết thâm mụn. ^[1] Adapalene được coi là thành phần có ít tác dụng phụ nhất trong nhóm Retinoid. Các tác dụng phụ chủ yếu là những biểu hiện kích ứng nhẹ trên da như châm chích, khô da, nóng rát, đỏ da,…

Tranexamic acid

Tranexamic acid là thành phần làm trắng da được yêu thích gần đây do có ít tác dụng phụ và mang lại hiệu quả điều trị cao. Thành phần này có tác dụng ức chế tổng hợp Melanin, từ đó làm mờ các vết thâm mụn cũ và ngăn ngừa hình thành các vết thâm mụn mới. Hiệu quả làm mờ thâm và cải thiện tone da được nhận thấy rõ rệt sau khi sử dụng 8 – 12 tuần.

Hoạt chất này được đánh giá là khá lành tính nhưng không đồng nghĩa với việc nó hoàn toàn không có tác dụng phụ nào. Bạn vẫn có thể gặp phải tình trạng khô da, bong tróc, đỏ rát,… nếu da của bạn không phù hợp với thành phần này. Tranexamic acid được sử dụng trong kem bôi ngoài da ở nồng độ từ 2 – 5%.

Azelaic acid

Từ lâu, Azelaic acid được biết đến là thuốc điều trị tăng sắc tố da và gần đây nó được phát hiện có hiệu quả trong điều trị thâm mụn. Azelaic acid có khả năng kháng khuẩn, chống viêm mạnh mẽ nên được dùng để điều trị cả mụn viêm và mụn không viêm. Bên cạnh đó, Azelaic acid có khả năng ức chế sản sinh sắc tố Melanin, từ đó làm mờ các vết thâm mụn, vết nám, tàn nhang,…

Một số tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc bao gồm châm chích, ngứa, nóng, đỏ da,… Tuy nhiên, các tác dụng phụ kể trên thường biến mất sau một thời gian sử dụng. Bạn có thể giảm tần suất sử dụng xuống còn 1 lần/ ngày hoặc tăng cường dưỡng ẩm để tránh gặp phải các tác dụng phụ trên da.

Kem trị thâm mụn

Kojic acid 

Kojic acid là thành phần quá đỗi quen thuộc trong các sản phẩm kem trị thâm mụn. Kojic acid là một acid hữu cơ được chiết xuất từ quá trình lên men hiếu khí của một số thực phẩm như nước tương, rượu gạo, rượu Sake,…

Thành phần có hiệu quả trị thâm mụn nhờ khả năng ức chế enzym tyrosinase – enzym tham gia vào quá trình tổng hợp Melanin. Thêm vào đó, nó còn có đặc tính kháng khuẩn, kháng nấm và chống viêm hiệu quả.

Kojic acid ngày càng được ứng dụng nhiều trong các sản phẩm trị thâm mụn do khá lành tính, ít tác dụng phụ. Đặc biệt, khi kết hợp với AHA nó cho hiệu quả trị thâm mụn và làm da trắng mịn đáng kinh ngạc, tương đương với Hydroquinon.

AHA

AHA (Alpha Hydroxy Acid) có nguồn gốc từ thiên nhiên, xuất hiện nhiều trong các loại trái cây như mía đường, sữa, quýt, hạnh nhân đắng, lê, táo, nho,.. Đây là một loại tẩy tế bào chết hóa học làm cắt đứt các liên kết da và làm bong lớp sừng trên bề mặt da. Nhờ đó, các tế bào già cỗi được loại bỏ, lỗ chân lông được thông thoáng và hấp thu các dưỡng chất tốt hơn.

Thêm vào đó, AHA còn giúp loại bỏ các vùng da xỉn màu, tối màu và trả lại làn da đều màu, tươi sáng. Bên cạnh đó, thành phần này cũng có tác dụng kích thích sản sinh Collagen làm mờ các nếp nhăn và đẩy lùi quá trình lão hóa da.

BHA

BHA (Beta Hydroxy Acid) là một loại tẩy tế bào chết hóa học. Nhờ khả năng tan trong dầu, nó có thể thấm sâu vào lỗ chân lông, loại bỏ dầu thừa, bã nhờn, bụi bẩn, nhờ đó hạn chế tối đa khả năng hình thành mụn.

Hơn nữa, BHA có đặc tính kháng viêm giúp se cồi mụn nhanh hơn, thích hợp trong hỗ trợ điều trị mụn trứng cá. BHA peel da ở nồng độ cao cũng giúp quá trình điều trị mụn diễn ra nhanh và tốt hơn. Ngoài ra, thành phần này cũng nổi tiếng với công dụng đẩy mụn ra ngoài và tiêu sạch nhân mụn, ngăn ngừa mụn tái phát.

Phương pháp thẩm mỹ

Peel da

Peel da (chemical peel) thực chất là phương pháp sử dụng các hợp chất hóa học tác động mạnh lên bề mặt da giúp loại bỏ các tế bào già nua, bã nhờn, bụi bẩn ẩn sâu trong lỗ chân lông. Đồng thời, phương pháp này cũng giúp kích thích sản sinh các tế bào da mới và loại bỏ các vùng thâm mụn, sạm nám.

Phương pháp peel da được sử dụng trong điều trị các chứng tăng sắc tố da; cải thiện độ sáng cho da; điều trị mụn ẩn; cải thiện tình trạng thâm mụn, sẹo mụn, nếp nhăn,…. ^[2]

Dựa vào nồng độ hoạt chất sử dụng mà người ta chia thành 3 cấp độ peel da đó là cấp độ nhẹ, cấp độ vừa và cấp độ cao. Một số hoạt chất được sử dụng phổ biến trong peel da là AHA (Acid glycolic, Acid mandelic, Acid lactic), BHA, TCA (Acid Trichloroacetic),…

Lăn kim

Lăn kim (liệu pháp tăng sinh Collagen) là một hình thức trị liệu kích thích tái tạo Collagen bằng cách tạo ra những tổn thương siêu nhỏ trên da. Phương pháp này dựa trên cơ chế tự làm lành tổn thương của da. Khi có bất kỳ tổn thương nào trên da, cơ thể sẽ kích thích sản sinh các tế bào mới và làm lành tổn thương.

Lăn kim được sử dụng để cải thiện các vấn đề về da như nếp nhăn, thâm mụn, sẹo mụn, tăng sắc tố da, rạn da,… Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều có thể áp dụng được phương pháp này. Lăn kim được khuyến cáo không nên thực hiện ở những người bị viêm da cơ địa, vảy nến, dày sừng,… vì có thể làm cho các tổn thương lan rộng và tình trạng da thêm tồi tệ.

Laser

Sử dụng tia laser trong điều trị thâm mụn là một trong những biện pháp điều trị hiện đại và mang lại hiệu quả cao. Tia laser tác động sâu vào lớp biểu bì da và phá vỡ cấu trúc của sắc tố Melanin, từ đó làm giảm tình trạng thâm mụn. Ngoài ra, nguồn nhiệt quang đa điểm từ laser kết hợp với điện di tinh chất giúp kích thích sản sinh Collagen, phục hồi các vùng da thâm mụn và trả lại làn da mịn màng, trắng sáng.

Loại tia laser và cường độ tia laser được sử dụng dựa trên tình trạng da, mức độ thâm mụn và các loại da khác nhau. Hiện nay có 4 loại laser được sử dụng trong điều trị thâm mụn đó là laser Fraxel, ruby Q-switched, Q-Switched Medlite và Gemini. Phương pháp dùng laser để điều trị thâm mụn không được khuyến khích với những người bị viêm da, vảy nến, eczema hoặc có làn da nhạy cảm.

Mặt khác, phương pháp điều trị thẩm mỹ này chứa nhiều điểm hạn chế như:

• Chi phí đắt đỏ, phải duy trì thường xuyên.
• Kết hợp với các biện pháp sử dụng thuốc hoặc kem bôi ngoài da mới phát huy được tối đa hiệu quả điều trị.
• Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào tay nghề của bác sĩ da liễu và cơ sở vật chất tại cơ sở thẩm mỹ.

☛ Tham khảo thêm: [Chớ bỏ qua] phương pháp trị thâm mụn lâu năm nhanh chóng

Làm thế nào để ngăn ngừa thâm mụn hiệu quả?

Xây dựng thực đơn khoa học: Như đã trình bày ở trên, thường xuyên ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và các chất kích thích là một trong những yếu tố nguy cơ hình thành nên mụn. Vì vậy, bạn cần loại bỏ chúng ra khỏi thực đơn hàng ngày của mình. Thay vào đó, bạn nên uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày và tăng cường bổ sung rau xanh và trái cây, đặc biệt là các loại trái cây tốt cho làn da.

☛ Đọc chi tiết: Chế độ ăn khoa học cho da thâm mụn

Làm sạch da mặt: Làm sạch da mặt bằng sữa rửa mặt và nước tẩy trang giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn và cặn trang điểm trên da, làm thông thoáng lỗ chân lông, từ đó ngăn ngừa mụn hình thành.

Thoa kem chống nắng: Tia bức xạ từ mặt trời là “kẻ thù” của làn da, đặc biệt là làn da đang bị tổn thương. Vì vậy, bạn nên thoa kem chống nắng hàng ngày để tạo lớp màng bảo vệ da trước sự tấn công của ánh nắng mặt trời.

Thường xuyên thay vỏ gối, ga giường: Ga giường, vỏ gối là những đồ vật tiếp xúc trực tiếp với da mặt. Do đó, bạn nên thường xuyên thay mới vỏ gối, ga giường để tránh bụi bẩn tích tụ trên bề mặt của những đồ vật này.

Giữ tinh thần thoải mái: Nghiên cứu cho thấy mối liên quan mật thiết giữa trạng thái tâm lý căng thẳng, lo lắng và nguy cơ hình thành mụn. Vì vậy, hãy giữ một tinh thần thoải mái và dành thời gian thư giãn sẽ giúp ngăn ngừa thâm mụn hiệu quả.

☛ Đọc chi tiết: Skincare đúng cách cho da thâm mụn

Kem ngừa mụn Sahemul – Xóa tan nỗi lo thâm mụn

Kem ngừa mụn Sahemul là sự lựa chọn lý tưởng dành cho phái đẹp. Nó giúp giải quyết cả 2 vấn đề khiến nhiều bạn trẻ phải đau đầu đó là mụn trứng cá và thâm mụn. Sahemul sở hữu bảng thành phần bao gồm  AHA, BHA, Kojic Dipalmitate (dẫn xuất este của Kojic acid), Sepicontrol A5, Niacinamide, vitamin E, Glycine,…

Kojic acid và AHA được đánh giá cao về hiệu quả điều trị thâm mụn và làm trắng da. Đặc biệt, các nhà khoa học đã thực hiện công trình cứu so sánh tác dụng của bộ đôi Kojic acid và AHA với Hydroquinone. Và kết quả cho thấy Kojic acid và AHA cho hiệu quả trị thâm mụn và làm sáng da tương đương với Hydroquinone 4% – tiêu chuẩn vàng trong điều trị nám. Khi kết hợp acid Kojic và AHA tác dụng phụ giảm đáng kể so với dùng Hydroquinon

Bên cạnh đó, bộ đôi Sepicontrol A5 và BHA giúp hỗ trợ làm giảm tình trạng sưng viêm và ngăn ngừa mụn tái phát.

Nhờ sự kết hợp của các thành phần ưu việt kể trên, Sahemul mang lại hiệu quả vượt trội trong giảm mụn, mờ thâm.

• Tình trạng mụn to, mụn sưng viêm, mụn mủ giảm ngay từ lần đầu sử dụng. Ngoài ra, mụn se, khô và đẩy cồi mụn lên nhanh chóng, nhờ đó tiêu sạch nhân mụn và ngăn ngừa mụn tái phát.
• Hết mụn li ti sau 1 – 2 ngày sử dụng.
• Các vết thâm mụn được cải thiện 50 – 80% chỉ sau 1 tuần sử dụng.

Để đặt mua kem ngừa mụn Sahemul (Giao hàng, thanh toán tại nhà), bạn xem TẠI ĐÂY

Tài liệu tham khảo:

• https://www.mdedge.com/dermatology/article/169785/acne/update-acne-scar-treatment
• [1]: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29549598/
• [2]: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ajd.12715